Tuyến tiền liệt ở nam giới và những bệnh thường gặp

Nhiều đàn ông chỉ nghe tới tuyến tiền liệt khi họ đã già và gặp vấn đề với chúng, họ không biết nó ở đâu và có chức năng gì. Bài viết dưới đây chúng ta cùng đi tìm chi tiết về tuyến đặc biệt này.

Tuyến tiền liệt là gì?

Hình ảnh mô phỏng tuyến tiền liệt ở nam giới

Tuyến tiền liệt là một tuyến nhỏ ở nam giới, thuộc hệ thống sinh sản.

Khi mới sinh ra, tuyến tiền liệt có kích thước như hạt đậu hay hạt lạc. Khi trưởng thành, trung bình tuyến có kích thước bằng quả óc chó, nặng từ 15 đến 25 gram. Khi lớn tuổi, tuyến có kích thước bằng một quả chanh hay quả bóng bàn, nặng từ 30 đến 35 gram. Khi người đàn ông già đi, nó tiếp tục phát triển hơn nữa, đôi khi có thể to bằng quả bóng tennis hoặc lớn hơn. Tuyến tiền liệt có xu hướng lớn dần lên theo độ tuổi.

Tuyến tiền liệt nằm thấp trong khung xương chậu, sâu trong háng, bên dưới bàng quang, giữa gốc dương vật và ngay trước trực tràng. Tuyến cũng bao quanh niệu đạo – một ống giúp dẫn nước tiểu từ bàng quang tới dương vật để đưa nước tiểu ra ngoài.

☛ Tìm hiểu: Phụ nữ có tuyến tiền liệt không?

Tuyến tiền liệt có vai trò gì?

Tiết dịch

Trong quá trình xuất tinh, tuyến tiền liệt tiết ra một chất lỏng màu trắng được gọi là dịch tuyến tiền liệt, chất dịch này chiếm khoảng 30% tổng lượng chất lỏng khi xuất tinh (70% còn lại là tinh trùng và chất lỏng từ túi tinh).

Chất dịch này có rất nhiều vai trò quan trọng:

Nó chứa một số thành phần, bao gồm enzyme, kẽm và axit citric giúp bảo vệ tinh trùng và duy trì tuổi thọ của tinh trùng;
Dịch tuyến tiền liệt cũng chứa kẽm, citrate và fructose, cung cấp năng lượng cho tinh trùng để thực hiện cuộc hành trình tới trứng;
Các thành phần khác của tinh dịch làm cho nó có tính kiềm tổng thể, điều này giúp chống lại độ axit của âm đạo, bảo vệ tinh trùng khỏi bị hư hại trong quá trình thụ tinh;
Dịch tuyến tiền liệt chứa một enzyme có tên là kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA). PSA giúp giữ tinh dịch lỏng hơn khi xuất tinh, tạo điều kiện cho tinh trùng di chuyển dễ dàng, từ đó tăng khả năng thụ tinh thành công.

Cấu trúc tuyến tiền liệt ở nam giới

Đóng niệu đạo lên bàng quang trong quá trình xuất tinh

Khi xuất tinh, tuyến tiền liệt và cơ thắt bàng quang sẽ giúp niệu đạo đóng lại, ngăn không cho tinh dịch đi ngược vào bàng quang.

Ngoài ra, nó cũng giúp trong quá trình đi tiểu, nước tiểu không chạy ngược lại bàng quang.

Chuyển hóa hormone

Tuyến tiền liệt còn có vai trò chuyển hóa hormone nam testosterone thành dihydrotestosterone (DHT). Đây là một hormone quan trọng đối với nam giới, có thể kể đến là:

Khi nam giới còn trẻ, DHT giúp họ hình thành các đặc điểm sinh học nam, bao gồm: giọng nói trầm; tăng cơ thể và khối lượng cơ bắp; tăng phát triển dương vật, bìu và tinh hoàn khi bước vào tuổi dậy thì; thúc đẩy sức khỏe tình dục;…
Khi nam giới đã già, DHT giúp duy trì khối lượng cơ bắp, duy trì sức khỏe tình dục,…

Bệnh thường gặp ở tuyến tiền liệt

Do vị trí nằm phía dưới bàng quang và bao quanh niệu đạo, tuyến tiền liệt thường gặp phải một số vấn đề như viêm hay sưng, phù, u xơ, ung thư (Ảnh minh họa)

Ba bệnh thường gặp nhất ở tuyến tiền liệt là: u xơ tuyến tiền liệt, viêm tuyến tiền liệt và ung thư tuyến tiền liệt.

U xơ tuyến tiền liệt còn gọi là tăng sản tuyến tiền liệt lành tính. Đây là vấn đề rất phổ biến ở những người đàn ông lớn tuổi, ảnh hưởng đến khoảng 60% nam giới trên 60 tuổi và 80% nam giới trên 80 tuổi. Một số nguyên nhân và yếu tố nguy cơ được biết đến gây ra căn bệnh này là: thay đổi nội tiết tố, tuổi tác, tiền sử gia đình và một số vấn đề y tế khác, .v.v.

Viêm tuyến tiền liệt. Đây cũng là một tình trạng phổ biến và thường gặp ở những người đàn ông trẻ và trung tuổi. Viêm tuyến tiền liệt không được coi là một bệnh và nó không dẫn đến ung thư tuyến tiền liệt. Có một số lựa chọn điều trị cho tình trạng này, tùy thuộc vào loại viêm mà bạn mắc phải. Viêm tuyến tiền liệt gồm 3 loại: Viêm tuyến tiền liệt cấp tính do vi khuẩn, viêm tuyến tiền liệt mãn tính do vi khuẩn và viêm tuyến tiền liệt mãn tính (hội chứng đau vùng chậu mãn tính).

Ung thư tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt xảy ra khi các tế bào ung thư hình thành trong các mô của tuyến tiền liệt. Ung thư tuyến tiền liệt có xu hướng phát triển chậm so với hầu hết các bệnh ung thư khác, nó có thể diễn ra trong 10, 20 hoặc thậm chí 30 năm trước khi khối u đủ lớn để gây ra các triệu chứng. Vào thời điểm các triệu chứng xuất hiện, ung thư có thể đã tiến triển hoặc di căn. Bệnh có thể được điều trị khỏi với tiên lượng sống trên 5 năm là gần 100% nếu được phát hiện và điều trị sớm.

Dấu hiệu tuyến tiền liệt có bệnh

Tuyến tiền liệt có xu hướng lớn dần lên theo tuổi tác, vì thế nó có thể chèn ép vào niệu đạo và gây ra các vấn đề trong việc đi tiểu. Đôi khi đàn ông ở độ tuổi 30 và 40 có thể bắt đầu có những triệu chứng tiết niệu này và cần được chăm sóc y tế. Nhiều trường hợp khác, các triệu chứng có thể không được chú ý cho đến khi nó ảnh hưởng xấu tới cuộc sống.

benh-tuyen-tien-liet-o-nam-gioi-1
Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những dạng ung thư phổ biến nhất ở nam giới (Ảnh minh họa)

Vì thế, hãy tới gặp bác sĩ nếu bạn gặp một hoặc nhiều triệu chứng dưới đây:

Đi tiểu nhiều lần trong ngày (hơn 8 lần);
Thường xuyên phải đi tiểu khẩn cấp mà không kìm hãm được;
Tiểu rắt tiểu không hết;
Cảm thấy nóng rát khi đi tiểu;
Cần phải thức dậy nhiều lần trong đêm để đi tiểu (tiểu đêm);
Khó bắt đầu đi tiểu;
Dòng nước tiểu yếu hoặc chậm;
Đau nhói ở bộ phận sinh dục và trực tràng;
Có vấn đề tình dục và mất ham muốn tình dục;
Xuất tinh đau đớn;
Ớn lạnh và sốt cao;
Đau thắt lưng hoặc đau cơ thể;
Đau ở bụng, háng hoặc sau bìu;
Tiểu ra máu;
.v.v.

Nên làm gì khi đi khám tuyến tiền liệt?

Khi nhận thấy mình có các vấn đề ở tuyến tiền liệt, bạn nên tới các địa chỉ uy tín có khoa Thận – Tiết niệu để thăm khám. Các bác sĩ sẽ thăm khám và chẩn đoán chính xác vấn đề mà bạn gặp phải.

Một vài câu hỏi mà bạn có thể xem xét hỏi bác sĩ gồm:

Tôi gặp vấn đề gì ở tuyến tiền liệt?
Tôi cần làm những xét nghiệm kiểm tra nào?
Nếu tôi không phải điều trị bằng thuốc hay phẫu thuật, tôi nên làm gì để giảm các triệu chứng của mình và tôi có nên thường xuyên tiến hành kiểm tra tuyến tiền liệt?
Loại điều trị nào dành cho vấn đề tuyến tiền liệt của tôi?
Đối với những người bệnh khác, việc điều trị có hiệu quả không?
Việc điều trị sẽ kéo dài bao lâu?
Tôi cần dùng thuốc trong bao lâu để thấy các triệu chứng được cải thiện?
Tác dụng phụ của thuốc là gì?
Đây những tác dụng phụ tạm thời hay vĩnh viễn?
Khi sử dụng thuốc tôi có cần lưu ý gì không?
Nếu tôi cần phẫu thuật, những lợi ích và rủi ro là gì?
Phẫu thuật có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của tôi sau này không?
Thời gian phục hồi sau phẫu thuật là bao lâu?
Tôi có thể hoàn toàn trở lại bình thường sau điều trị?
Điều này sẽ ảnh hưởng đến đời sống tình dục của tôi như thế nào?
Bao lâu tôi nên đến bác sĩ để theo dõi tình trạng của mình?
.v.v.

Thực phẩm tốt cho tuyến tiền liệt

Gần đây, các bác sĩ đã nhận ra tầm quan trọng của dinh dưỡng thực phẩm và chế độ ăn uống để duy trì một tuyến tiền liệt khỏe mạnh. Vì thế, họ đã đề xuất một số loại thực phẩm tốt cho tuyến tiền liệt ở nam giới, đó là:

Tối đa hóa lượng rau và trái cây trong chế độ ăn uống của bạn;
Ăn nhiều các loại rau màu đỏ và xanh đậm, như: bông cải xanh, cải bắp và rau bina (các loại rau họ cải);
Hạn chế ăn thực phẩm chế biến sẵn, thực phẩm chế biến sẵn có chứa nhiều chất bảo quản, không đủ chất để cung cấp cho bạn đầy đủ dinh dưỡng;
Uống trà. Các loại trà tốt cho cơ thể vì chúng dễ tiêu hóa và ccó thể loại bỏ các độc tố tích tụ trong tuyến tiền liệt. Bạn có thể tăng cường sức khỏe tuyến tiền liệt bằng cách uống trà đen hoặc trà xanh thường xuyên.
Bổ sung protein từ các loại đậu. Đậu là một nguồn protein và chất xơ tuyệt vời, rất tốt cho chức năng của tuyến tiền liệt. Người ta cũng cho rằng chế độ ăn bổ sung nhiều protein từ thịt đỏ có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim, ung thư ruột kết và ung thư tuyến tiền liệt.

Xem thêm: Bị u xơ tuyến tiền liệt nên ăn gì và không nên ăn gì?

Kết luận

Tuyến tiền liệt là một cơ quan nhỏ, không liên quan tới sự sống của nam giới, nhưng lại có vai trò đặc biệt quan trọng với sinh sản. Vì thế, nếu nhận thấy mình có bất kì dấu hiệu bất thường nào, hãy kịp thời đi khám để được chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời, tránh gây ra những biến chứng nguy hiểm.

Nguồn bài viết: Tuyến tiền liệt ở nam giới